Podatki od nieruchomości to nieodłączny element posiadania domu czy mieszkania. W wielu krajach europejskich funkcjonuje podatek katastralny, który różni się znacząco od znanego nam podatku od nieruchomości. Sprawdźmy, czym jest ten rodzaj daniny i jakie niesie ze sobą konsekwencje dla właścicieli nieruchomości.
Czym jest podatek katastralny?
Podatek katastralny należy do grupy podatków majątkowych i jest jednym ze sposobów opodatkowania nieruchomości. Jego nazwa wywodzi się od terminu “kataster nieruchomości”, czyli rejestru nieruchomości, który w Polsce funkcjonuje obecnie jako system ksiąg wieczystych. Kluczową cechą tego podatku jest uzależnienie jego wysokości od wartości nieruchomości, a nie jak w przypadku standardowego podatku od nieruchomości – od jej powierzchni.
Wartość nieruchomości dla celów podatkowych jest określana urzędowo, co zapobiega próbom zaniżania wartości w celu zmniejszenia podatku. Wycena uwzględnia takie czynniki jak: – Lokalizacja nieruchomości i jej prestiż – Rodzaj i powierzchnia nieruchomości – Przeznaczenie obiektu – Aktualne ceny rynkowe w danej lokalizacji
Kogo dotyczy podatek katastralny?
Obowiązek podatkowy spoczywa na wszystkich właścicielach nieruchomości, zarówno prywatnych, jak i komercyjnych. Co istotne:
- Wysokość podatku nie zależy od dochodów podatnika
- Podatek płacą wyłącznie właściciele, nie najemcy
- Szczególnie obciążeni są posiadacze nieruchomości luksusowych i pustostanów
- W niektórych krajach funkcjonują zwolnienia dla określonych grup (np. w Wielkiej Brytanii dla osób niepełnosprawnych, samotnych i studentów)
Podatek katastralny w Europie
W krajach Unii Europejskiej podatek katastralny jest szeroko rozpowszechniony. Stawki najczęściej wynoszą od 0,5% do 3% wartości nieruchomości. Podatek ten funkcjonuje m.in. w: – Niemczech – Francji – Wielkiej Brytanii – Litwie
Istotną zaletą tego rozwiązania jest motywowanie właścicieli do aktywnego użytkowania nieruchomości, zamiast ich gromadzenia. System ten sprzyja też młodym osobom, które dopiero wchodzą na rynek nieruchomości.
Sytuacja w Polsce
Obecnie w Polsce nie obowiązuje podatek katastralny, choć temat jego wprowadzenia powraca w debacie publicznej. Ministerstwo Finansów zapewnia, że nie prowadzi prac nad wprowadzeniem tego typu daniny. Gdyby jednak został wprowadzony, prawdopodobnie:
- Dotyczyłby głównie drugiej i kolejnych nieruchomości
- Zawierałby system ulg i zwolnień
- Miałby stawki zbliżone do innych krajów UE
Skutki wprowadzenia podatku katastralnego
Wprowadzenie podatku katastralnego niesie ze sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje:
Zalety: – Zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego – Ograniczenie szarej strefy w podatkach lokalnych – Większa dostępność mieszkań na rynku – Sprawiedliwsze rozłożenie ciężaru podatkowego
Wady: – Znaczący wzrost obciążeń dla właścicieli nieruchomości – Możliwe załamanie rynku nieruchomości – Wzrost cen mieszkań i kosztów najmu – Większe obciążenie finansowe dla posiadaczy nieruchomości o wysokiej wartości
Przykład różnicy w opodatkowaniu: > Dla mieszkania o wartości 500 000 zł i powierzchni 50m², obecny podatek od nieruchomości wynosi około 50 zł rocznie. Przy wprowadzeniu 1% podatku katastralnego, opłata wzrosłaby do 5000 zł rocznie.
W obecnej sytuacji gospodarczej, przy wysokich cenach nieruchomości i materiałów budowlanych, wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby znacząco wpłynąć na rynek mieszkaniowy. Warto jednak śledzić zmiany w przepisach podatkowych, gdyż temat ten może powrócić w przyszłości.